بررسی برهمکنش رودخانه و آبخوان با استفاده از پارامترهای فیزیکوشیمیایی، مطالعه موردی: بخش شمالی محدوده دزفول- اندیمشک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 هیات علمی دانشگاه جیرفت

2 استاد دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

تعیین نحوه تبادلات آبی بین آب زیرزمینی و رودخانه­ها، به عنوان مهمترین منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک، در سال­های اخیر توجه بسیاری از محققین را به خود جلب کرده و روش­های مختلفی مانند استفاده از نشت­سنج­ها، مینی­پیزومترها و دیتالاگرهای حرارتی و همچنین سنجش و مطالعه پارامترهای فیزیکوشیمیایی برای بررسی این تبادلات آبی توسعه پیدا کرده اند. رودخانه دز که سومین رودخانه بزرگ ایران است، یکی از منابع آب سطحی مهم در بخش شمالی استان خوزستان است. در این مطالعه برهمکنش این رودخانه و آبخوان موجود در بخش شمالی محدوده دزفول- اندیمشک با استفاده از پارامترهای فیزیکوشیمیایی مطالعه شده است. به این منظور تغییرات زمانی و مکانی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی و رودخانه بررسی شده است. در بررسی­های زمانی از نتایج آنالیز شیمیایی منابع انتخابی موجود در منطقه و رودخانه دز استفاده شده است. برای بررسی مکانی تبادلات آبی رودخانه و آبخوان نیز 69 نمونه آب زیرزمینی از چاه­های بهره­برداری جمع ­آوری و آنالیز شده است. نتایج این آنالیزهای شیمیایی با استفاده از نمودارهای پایپر، درو و نمودارهای ترکیبی و همچنین روش­های آماری مانند آنالیز خوشه­ای بررسی شده است. همچنین از برنامه کامپیوتری PRO-GRADE برای ارزیابی نتایج حاصله از پارامترهای فیزیکوشیمیایی استفاده شده است. نتایج حاصل از این تحقیق موید وجود ارتباط هیدرولیکی بین رودخانه دز و آبخوان در منطقه مورد مطالعه است. ماهیت هیدرولیکی رودخانه دز به صورت یک رودخانه دهنده است. اندازه گیری غلظت نیترات در آب رودخانه و آب زیرزمینی نیز موید کاهش آغشتگی نیتراته آبخوان توسط آب نفوذ یافته از طریق رودخانه است.

کلیدواژه‌ها

فصلنامه زمین شناسی محیط زیست
دوره 10، شماره 34
بهار 1395
صفحه 101-115

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار